" فقه " هنوز يوروم ياپيلمامش

 

 أودە كوپك بسلەمك جائزميدر؟

 أودە كوپك بسلەمك جائزميدر؟ كوپك بولونان يرە ملكلرڭ گيرمديگي طوغريميدر؟

:جواب

يغمبر افنديمز (ع ص م) برقاچ استثنا طيشندە كوپك بسلەمەيي ياصاقلامشدر

 

عبد اللّٰه  ابن دينار تحديث ايدوب شويلە ديمشدر: بن، عبد اللّٰه ابن عمردن (رض) ايشيتدم، پيغمبر (ع ص م): 

"هر كيم طاوار و آو كوپگي اولمايان بر كوپك ايدينيرسە، او كيمسەنڭ هر گون ايشلەدیگي خير عملندن ايكي قيراط اكسيلير" بويورمشدر. ( مسلم)

 

ابو هريرە (رض) آڭلاتييور: "رسول  اللّه (ع ص م) بويورديلركە: 

"سورو ويا آو ويا زراعت كوپگي طيشندە بر كوپك بسلەين كيمسەنڭ اجرندن هر گون بر قيراط اكسيلير."( بخاري)

بو حديثلر كوپك بسلەمەيي برقاچ استثنا طيشندە ياصاقلامقدەدر. بو استثنالر قويون كوپگي، آو كوپگي و اكين ( زراعت) كوپگيدر. ( كتب ستّە) 

 

كوپك بولونان اوە، اوطەيە رحمت ملكلري گيرمز 

 

حضرت عائشە (رض) آڭلاتييور: 

”جبريل، بللي بر ساعتدە گلەجگنە دائر پيغمبريمزلە قرارلاشمشدي. فقط بليرتيلن آن گلمشدي. جبرائيل ايسە افنديمزە (ع ص م) گلمەمشدي. 

حضرت عائشە ديركە: 

”پيغمبريمزڭ الندە بر عصا واردي. الندەكي عصايي آتارق: ”اللّٰه (ج ج) دە، ايلچيلري دە سوزندن جايماز“ ديدي. صوڭرە اطرافنە بر گوز آتنجە بر دە نە گورسون! سديرڭ آلتندە بر كوپك ياوروسي ( طورويور) . 

بونڭ أوزرينە؛ 

”بو كوپك ( بورايە) نە زمان گيردي؟ “ بويوردي. 

بن دە: 

”واللّٰه بيلمييورم“ ديدم. امري أوزرينە كوپك چيقاريلدي. همن پشندن جبريل گلدي. 

رسول  اللّه: 

”سن بڭا سوز ويردڭ. سنڭ ايچون بورادە اوتوروب بكلەدم اما گلمدڭ“ بويوردي. جبريل: ”أوينڭ ايچندەكي كوپك گلمەمە انگل اولدي. چونكە بز ( ملكلر) ايچندە كوپك و رسم بولونان اوە گيرمەيز“ جوابنى ويردي.( مسلم، ابو داود) 

 

ابن عمر (رض) آڭلاتييور: 

”جبريل، رسول  اللّهە (ع ص م) فلان ساعتدە گلەجگنە دائر سوز ويرمشدي. فقط گجيكدي. بو يوزدن پيغمبريمزڭ جاني صيقيلدي دە أودن طيشاري چيقدي. يولدە جبريل، افنديمزي قارشيلادى. رسول  اللّهڭ شكايتي أوزرينە: ”بز، كوپك و رسم اولان اوە گيرمەيز“ بويوردي.“ ( بخاري) 

 

مذهبلرە گورە كوپك بسلەمەنڭ حكمي؛ 

 

شافعيلردن نوەوي يە گورە؛ "احتياج يوقكن كوپك بسلەمك حرامدر. آو، زراعت و چوبان ايچون كوپك بسلەمك جائزدر. أو و صوقاقلرڭ قورونمسي ايچون كوپك بسلەمك خصوصندە ايكي نقطۀ نظر وار: برينە گورە جائزدر، ديگرينە گورە دگل. صحيح اولان گوروش شودر: مادامكە، حديثلردە أوچ مقصدلە كوپك بسلەمەيە اذن ويريلمشدر. بوڭا قياسلە صحيح بر احتياج اولورسە باشقە مصلحتلر ايچندە بسلنەبيلير." 

حنفيلردن ابن الهمام؛ "آو، چوبان و زراعت مقصدلريلە كوپك بسلەمك بالاجماع جائز ايسە دە خيرسز ويا دشمان قورقوسي اولمادن ( صرف ذوق، مودە اولسون دييە) كوپك بسلەمەنڭ جائز اولماديغني" بليرتير و اوە صوقولمامسي گركديگني سويلر. 

مالكيلر، بو مسئلەدە برآز داها يوموشاق طاورانيرلر. اونلر، بليرتيلن مقصدلرلە بسلەنن كوپكلرڭ تميز اولديغنە دە حكم ايدرلر. آنجق ديگر مذهب منسوبلري بو گوروشي، كوپگڭ صو ايچديگي قابڭ يدي كرە ييقانمەسني امر ايدن حدیثە آيقيري بولارق تنقيد ايدرلر. ( كتب ستّە)

 

كوپك بسلەمەنڭ جائز اولديغي طوروملر: 

• كوپك ايدينمك اويغون بر شي دگلدر. آنجق خيرسزڭ قورقوسي ويا باشقە بر قورقو بولونورسە، او زمان مستثنادر.

• زراعتجينڭ كوپك بسلەمسي شرعًا جائزدر.

• آو ايچون كوپك ايدينمك ايسە مباحدر. 

• كذا، بر كيمسەنڭ باغ، باغچە، اكين و حيوانلريني قورومق ايچون كوپك ايدينمەسي دە جائزدر. ( فتواي هنديە) 

 

كوپگڭ صاليە و توگلري اطرافە بولاشاجغندن عبادتلرە و صاغلغە ضرر ويرمە احتمالي دە واردر 

 

حضرت پيغمبر (ع ص م)، كوپگڭ نجيسلگي خصوصندە دە اصرار ايدر. أويلەكە، كوپگڭ هر هانگي بر قبا دگمسي حالندە، قابڭ يدي آيري صو ايلە اييجە ييقانوب، صوڭندە دە طوپراقلە اوغولمادن تميز عد ايديلەمەیەجكنی بليرتير.

 

"كوپك سزدن بريڭزە عائد بر قابي يالاياجق اولورسە، او كيمسە او قابي يدي دفعە ييقاسين. سكزنجيسني ايسە طوپراغە بولايارق ييقايڭ ."( مسلم، ابو داود ، نسائي، ابن ماجە) 

 

بورادن حركت ايدن فقيهلر كوپگڭ صاليەسندن، هر هانگي بر قويويە تك طاملە دخي دوشەجك اولسە قويونڭ پيس عد ايديلمسي گركديگي، بناءً عليه بو قويونڭ قوللانيلابيلمەسي ايچون، صوينڭ تمامًا بوشالتيلمسي ايجاب ايتديگي حكمني گتيريرلر. كوپگڭ صاليە و توگلري اطرافە بولاشاجغندن عبادتلرە و صاغلغە ضرر ويرمە احتمالي دە واردر.( كتب ستّە) :قايناق http://www.xn--mgbcanya0ab4l6abbcd.com - أودە كوپك بسلەمك جائزميدر؟ 

بزه  صورو صورڭ
يوروم ياپڭ