" اخلاق " هنوز يوروم ياپيلمامش

 

 كوتو اخلاق

”اللّٰه قاتندە كوتو خويدن داها بيوك گناه يوقدر. چونكە خويي كوتو اولان كيمسە، بر خطادن قورتولمادن أوبوريني ايشلر.“ (اسبهاني)

:جواب

گوزل اخلاقڭ ضدي كوتو اخلاقدر. كوتو اخلاق كوتو خويلي اولمق ديمكدر. كوتو اخلاق كيشي يە دنيادە دە آخرتدە دە ضرر ويرر. يعني انسان ايچون ضررلرڭ و كوتولكلرڭ باشي كوتو اخلاقلي اولمسيدر. 

يالان سويلەمك، غيبت ايتمك، امانتە خيانت ايتمك، افترا آتمق، ظلم و حقسزلق ايتمك، مناقشە، سوء ظن، ايكي يوزليلك وس. گبي خويلر كوتو اخلاقە برر مثالدر.  

اسلام عالملري، كوتو خويلرڭ قونترول آلتنە آلينوب، دوزلتيلمسي گركديگنە حكم ايدرلر. 

حضرت عمر (رض): "انساندە اون ( فطري) اخلاق واردر، بونلردن طقوزي اييدر، بريسي كوتو. بو كوتو ( سربست قاليرسە) ديگرلريني دە بوزار..." ديمشدر. ( كتب ستّە)

 

كوتو اخلاقلي كيمسەيي جناب حق سومز

”شبهەسز اللّٰهي تعالي جومرددر، جومردلگي سور. يوجە خويلري دە سور. آشاغيلق اخلاقدن ايسە خوشلانماز.“ ( بيهقي)

”ايكي خصلت واردركە، اللّٰه اونلري سور. ايكي خصلت دە واردركە، اللّٰه اونلردن نفرت ايدر: اللّٰهڭ سوديگي ايكي خصلتدن بري جومردلك، ديگري ايسە مادّي معنوي فداكارلقدر. اللّٰهڭ نفرت دويديغي ايكي خصلت ايسە بري كوتو اخلاق، ديگري دە جمريلكدر. اللّٰه، بر قولونڭ خيرينى ديلرسە، اوني انسانلرڭ احتياجلريني گيدرمەدە استخدام ايدر.“ ( بيهقي)

 

كوتو اخلاقلي كيمسە، قيامت گوني اللّٰهدن (ج ج) اوزاق قالاجقدر

حضرت جابر (رض) پيغمبر افنديمزڭ (ع ص م) شويلە بويورديغني بيلديرمشدر: 

اللّٰه (ج ج) بويورويوركە: ”بڭا اڭ سوگيلي اولانڭز و بڭا قيامتدە اڭ ياقين بولوناجق اولانڭز، اخلاقجە ايي اولانڭزدر. سزلردن اڭ سومدیگم و قيامتدە دە بڭا اڭ اوزاق قالاجق اولان، اخلاقجە فنا اولانڭزدر. بونلرڭ دە اڭ فناسي چوق قونوشان، سوزي طور و ادا ايلە سويلەيوب، هر شيئڭ ديبنى قورجالايانلر و كبرليلردر.“

 

كوتو اخلاق، عفو ايديلمز بر گناهدر

”كوتو اخلاق، عفو ايديلمز بر گناهدر. كوتو ظن ايسە، شرلري طوغوران بر خطادر.“ ( طبراني)

”اللّٰه قاتندە كوتو خويدن داها بيوك گناه يوقدر. چونكە خويي كوتو اولان كيمسە، بر خطادن قورتولمادن أوبوريني ايشلر.“ (اسبهاني)

 

”اخلاقي كوتو اولان كيمسە مستثنا، هر شيئڭ توبەسي واردر. چونكە او بر گناهدن توبە ايدر ايتمز داها كوتوسنڭ پشنە دوشر.“ ( خطيب)

 

كوتو اخلاق، كيشييي جهنّمە سوروكلر

”محقّقكە قول، كوتو اخلاقندن أوتوري جهنّمڭ اڭ آلت قسمنە وارير.“ (خرائطي)

”اللّٰهڭ، خلقتنى و خويني گوزللشديرمديگي كيشي ابديًا جهنّمدە قالاجقدر.“ ( طبرني)

”قول، عبادتي آز اولسە دە گوزل اخلاقي سايەسندە، آخرتڭ يوكسك موقعلرينە و شرفنە اولاشير. يينە قول كوتو اخلاقي ايلە دە جهنّمڭ اڭ آلت قاتنە اينه جكدر.“ ( طبراني)

 

انس بن مالك شويلە ديمشدر: 

”محقّق قول گوزل اخلاق سايەسندە، عابد اولماديغي حالدە جنّتڭ اڭ يوجە درجەسنە واریر. كوتو اخلاقي يوزندن دە - عابد اولديغي حالدە- جهنّمڭ اڭ آشاغيسنه دوشر!“ ( احيای علوم الدّین)

 

كوتو اخلاق، صالح عمللري بوزار

”كوتو اخلاق، سيركه نڭ بالي بوزديغي گبي، صالح عمللري بوزار.“ (بيهقي)

يحييي بن معاذ شويلە ديمشدر: 

”كوتو اخلاق أويلە بر كوتولكدركە اونڭلە برابر چوقجە ياپيلان حسنەلر فائدە ويرمز. گوزل اخلاق أويلە بر حسنەدركە اونڭلە برابر چوقجە ياپيلان گناهلر ضرر ويرمزلر.“ (احيای علوم الدّین)

 

فضيل بن عياض شويلە ديمشدر: 

”گوزل اخلاقلي فاجر بر كيمسەنڭ بنملە آرقداشلق ياپمسي، بنجە كوتو اخلاقلي بر عابدك آرقداشلغندن داها سويمليدر.“

 

كوتو اخلاقلي، كندينە عذاب ايدر

”اخلاقي كوتو اولان نفسنە عذاب ايدر. قايغيسي چوق اولانڭ بدني خستە اولور. انسانلرلە سورتوشمەيە گيرنڭ شرفي گيدر، كيشيلگي گيدر.“ ( ابو نعیم)

 

كوتو اخلاق، دنيادە و آخرتدە صاحبنى لكەلر

”كوتولك و چركين حركت كيمدە و نرەدە اولورسە، اوني مطلقا لكەلر. حيا دە كيمدە و نرەدە اولورسە، اوني مطلقا سوسلر.“ ( ترمزي)

 

مؤمن كوتو اخلاقلي دگلدر

”ايكي خصلت واردركە، مؤمندە بر آرايە گلمزلر: جمريلك و چركين اخلاق.“ ( ابو داود، ترمزي، نسائ)

 

كوتو اخلاق، اوغورسزلقدر

جابردن ( ر.ض) شويلە نقل ايديلدي: رسول اللّٰه (ع ص م):

”اوغورسزلق نەدر؟“ دينيلدي. او دە:

”كوتو اخلاقدر.“ بويوردي. ( طبراني)

 

”اللّٰهم اختلافە، نفاقە دوشمكدن و كوتو اخلاقدن سڭا صيغينيرم.“ ( ابو داود) :قايناق http://www.xn--mgbcanya0ab4l6abbcd.com - كوتو اخلاق 

 

بزه  صورو صورڭ
يوروم ياپڭ